[Benjamin Netanyahu dhe Donald Trumpi të hënën shkëmbyen pikëpamje për disa orë në Shtëpinë e Bardhë.]
Të hënën, Trumpi prezantoi planin e tij të paqes në Shtëpinë e Bardhë. Ai kërkon një dorëzim prej 20 pikash nga Hamasi. Por Hamasi refuzon të çarmatoset.
Nga Christian Weisflog. Washington [NZZ]
Konferenca për shtyp në Shtëpinë e Bardhë përfundoi duke u vonuar me më shumë se një orë. Por Donald Trump e kishte arritur qëllimin e tij. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha pas bisedimeve: “Unë e mbështes planin tuaj”.
Presidenti amerikan foli për një ditë historike. Në të njëjtën kohë, Shtëpia e Bardhë publikoi 20 pikat e Trumpit për paqen në Lindjen e Mesme. Sipas planit, Hamasi duhet të lirojë pengjet e tij brenda 72 orësh. Pas kësaj, vetë Izraeli duhet të lirojë qindra të burgosur palestinezë dhe të tërhiqet gradualisht nga Rripi i Gazës. Enklava do të administrohet më pas nga një qeveri e përkohshme e “teknokratëve palestinezë”. Kjo do të mbikëqyret nga një komitet i huaj i quajtur “Bordi i Paqes”, shpjegoi Trump.
Kryetar i “Bordit të Paqes”
Ai vetë do të kryesojë këtë organ, tha presidenti amerikan. Anëtarët e bordit do të përfshijnë gjithashtu ish-kryeministrin britanik Tony Blair dhe përfaqësues nga bota arabe dhe myslimane. Autoriteti Palestinez duhet të luajë një rol të mundshëm në Rripin e Gazës vetëm pasi të jetë reformuar.
Në të njëjtën kohë, Hamasi duhet të lërë armët dhe të mos ushtrojë më pushtet politik në Rripin e Gazës. “Gaza e re është e përkushtuar për bashkëjetesë paqësore me fqinjët e saj.” Ushtarët nga shtetet arabe dhe të tjera myslimane duhet të garantojnë sigurinë në brezin bregdetar dhe të trajnojnë forcat policore palestineze. Këto shtete tani duhet të “kujdesen për Hamasin”, tha Trumpi.
Izraeli përmbahet nga pushtimi ose aneksimi i pjesëve të Rripit të Gazës. Nëse Hamasi nuk pajtohet me planin e paqes, ai mund të zbatohet gradualisht edhe në “zonat pa terrorizëm” të Rripit të Gazës. Plani nuk parashikon në mënyrë të qartë krijimin e një shteti palestinez. Vetëm pasi Autoriteti Palestinez të ketë përfunduar procesin e reformës, “ndoshta” mund të ketë një rrugë të besueshme drejt “vetëvendosjes dhe shtetësisë” palestineze. SHBA-të janë të përkushtuara për të vendosur një dialog midis izraelitëve dhe palestinezëve në mënyrë që ata të mund të bien dakord për “bashkëjetesën paqësore”.
Hamasi refuzon kujdestarinë e huaj
Trumpi dhe Netanyahu në fakt po i lëshojnë Hamasit një ultimatum. Presidenti amerikan i tha kryeministrit izraelit të hënën: “Nëse Hamasi nuk pajtohet me planin, keni mbështetjen time të plotë për të bërë atë që duhet të bëni.”
Në një reagim fillestar, Hamasi refuzoi të dorëzonte armët: “Armët e rezistencës palestineze drejtohen kundër pushtimit. Kur të mbarojë pushtimi dhe të krijohet një shtet palestinez, këto armë do të bëhen pjesë e atij shteti”, tha një përfaqësues i Hamasit për Reuters. Organizata e tij pranoi të instalojë një qeveri teknokratike në Bregun Perëndimor dhe Rripin e Gazës. “Por ne nuk do të pranojmë vendosjen e kujdestarisë së huaj mbi popullin tonë.”
Për momentin, Hamasi duket i vendosur të vazhdojë luftën e tij të armatosur. Trumpi negocioi planin e tij të paqes kryesisht me Izraelin dhe shtetet arabe. Me planin, Izraeli do të arrijë qëllimet e tij të luftës, deklaroi Netanyahu të hënën. Hamasi nuk do të ishte më një kërcënim ushtarak për Izraelin. Një masakër e ngjashme me atë që ndodhi dy vjet më parë më 7 tetor 2023, nuk mund të përsëritet. Për më tepër, plani nuk u premton palestinezëve shtetin e tyre. Në fjalimin e tij në OKB të premten, Netanyahu përjashtoi kategorikisht një zgjidhje me dy shtete.
Megjithatë, për vendet arabe në rajon, angazhimi për një “rrugë drejt shtetësisë palestineze” mund të jetë i mjaftueshëm për të justifikuar afrimin me Izraelin. Ky është në thelb edhe qëllimi kryesor i Trumpit. Ai dëshiron të zgjerojë të ashtuquajturat Marrëveshje të Abrahamit në vende të tilla si Arabia Saudite, Libani dhe Siria. Gjatë mandatit të tij të parë në detyrë, Emiratet e Bashkuara Arabe, Bahreini dhe Maroku, ndër të tjera, normalizuan marrëdhëniet e tyre me Izraelin. Tani presidenti amerikan dëshiron ta përparojë më tej këtë proces.
Pyetja e parë tani është nëse vendet arabe dhe myslimane si Katari ose Turqia mund ta bindin Hamasin të braktisë rezistencën e tij kundër Izraelit. Në parim, kjo do të ishte një shenjë dorëzimi për organizatën. Me shumë gjasa do të duhet kohë para se këto shtete të krijojnë forca paqeruajtëse vërtet funksionale për Rripin e Gazës. Këto më pas mund të bëhen potencialisht shënjestra të sulmeve terroriste palestineze.
Në të njëjtën kohë, organizata terroriste islamiste aktualisht është dobësuar rëndë dhe kryesisht e izoluar ndërkombëtarisht. Mbetet të shihet nëse mund ta vazhdojë luftën e saj për shumë më gjatë në këto kushte. Plani i paraqitur nga Trumpi të paktën largohet nga ideja e zhvendosjes së palestinezëve, siç e kishte konsideruar presidenti amerikan në pranverë. [Përktheu: ISHGJ]
