Moska po i përgjigjet sanksioneve të Trump kundër kompanive të naftës Rosneft dhe Lukoil me premtime agresive për këmbëngulje – dhe me strategji anashkalimi. Kina dhe India ende hezitojnë.
Nga Friedrich Schmidt [FAZ]
Korrespondent politik për Rusinë dhe GUS-in.
Moska është mësuar me sinjalet në ndryshim nga Uashingtoni. Presidenti amerikan funksionon “si një sharrë kolltuku”, u tha së fundmi në një diskutim burrash të udhëhequr nga prezantuesi i televizionit shtetëror Vladimir Solovyov, i cili bëri thirrje edhe një herë për shkatërrimin e plotë të Ukrainës.
Vetëm javën e kaluar, sundimtari rus Vladimir Putin arriti ta bindte Donald Trumpin në një telefonatë të re për pikëpamjen e tij mbi dërgesat e mundshme të raketave amerikane Tomahawk në Ukrainë. Më parë, Trumpi shpesh kishte kërcënuar me sanksione të reja kundër Rusisë, por më pas u tërhoq.
Tani, sanksionet kundër kompanisë shtetërore të naftës Rosneft, të kryesuar nga bashkëpunëtori i Putinit, Igor Sechin, kompanisë private Lukoil dhe dhjetëra degëve të saj përfaqësojnë një ndarje nga linja e mëparshme dhe të parën për mandatin e dytë të Trumpit.
Në ditët e tij të fundit në detyrë, paraardhësi i Trumpit, Joe Biden, kishte vendosur tashmë sanksione ndaj kompanive të treta dhe të katërta më të mëdha të naftës në Rusi, GazpromNeft dhe Surgutneftegaz. Biden, megjithatë, ishte i shqetësuar për ndikimin në çmimet e naftës; Rusia përbën rreth gjashtë përqind të prodhimit global të naftës. Tani Rosneft, më i madhi, dhe Lukoil, i dyti më i madh, kanë ndjekur shembullin.
Në total, katër kompanitë përbëjnë rreth tre të katërtat e prodhimit të naftës në vend dhe 80 përqind të eksporteve të naftës. Sanksionet synojnë ta privojnë Rusinë nga të ardhurat për “makineritë e saj të luftës”, siç i ka justifikuar tani Uashingtoni.
Të ardhurat nga taksat nga sektori i naftës dhe gazit përbëjnë rreth një të katërtën e buxhetit të shtetit. Këto të ardhura kanë rënë ndjeshëm nga viti në vit në muajt e fundit për shkak të çmimeve të ulëta të naftës dhe një ruble më të fortë. Nëse këto të ardhura vazhdojnë të bien, ndeshtrashat buxhetore të Rusisë, të cilat lindën nga lufta e kushtueshme e agresionit kundër Ukrainës, do të përkeqësohen gjithashtu.
Një ndërtesë e Rosneft në Moskë / Reuters
Megjithatë, Putini nuk lë asnjë dyshim se “operacioni special ushtarak” mbetet përparësia e tij. Në praktikë, pavarësisht premtimeve për të kundërtën, ai preferon që qeveria e tij të rrisë taksat në vend që të zbusë luftën. Për shembull, taksa mbi vlerën e shtuar do të rritet me dy pikë përqindjeje në 22 përqind në fillim të vitit 2026.
Ndikime të mundshme në Sllovaki dhe Hungari
Ekspertët tani presin që Moska të mbështetet edhe më shumë në opsionet alternative të financimit dhe “flotën e saj në hije” të cisternave për të eksportuar naftën. Kjo ka të ngjarë të vazhdojë të lejojë që fuçitë të gjejnë blerës, por me një kosto më të lartë për Rusinë. Kompanitë e huaja si bankat, tregtarët dhe rafineritë rrezikojnë të goditen nga sanksionet dytësore të SHBA-së. Departamenti i Thesarit i SHBA-së ka vendosur një afat deri më 21 nëntor që ato të përfundojnë biznesin e tyre me kompanitë e sapo sanksionuara.
Mënyra se si do të reagojnë blerësit e tyre më të mëdhenj do të jetë thelbësore. Për naftën bruto, ato ndodhen në Kinë dhe Indi, të cilat së bashku përbëjnë më shumë se 80 përqind të eksporteve; për produktet e naftës, ato ndodhen në Turqi, Kinë dhe Brazil. Amerikanët gjithashtu mund të synojnë marrëveshjet e furnizimit dhe bashkëpunimit midis Korporatës Kombëtare të Naftës së Kinës në pronësi të shtetit dhe Rosneft. Ministria e Jashtme e Kinës kritikoi “sanksionet unilaterale që nuk kanë bazë në të drejtën ndërkombëtare”. Megjithatë, sektori financiar tashmë tregon se bankat e mëdha kineze po e shmangin tregun rus nga frika e sanksioneve dytësore të SHBA-ve.
India është goditur tashmë me tarifa ndëshkuese prej 25 përqind nga Trumpi për importet e naftës nga Rusia. Javën e kaluar, Trumpi tha se Kryeministri Narendra Modi i kishte premtuar atij të ulte gradualisht importet e naftës nga Rusia. Tani Bloomberg raportoi se sanksionet e reja do të ulnin furnizimet e naftës ruse në rafineritë indiane në “pothuajse zero”. Sanksionet mund të ndikojnë gjithashtu në Hungari dhe Sllovaki, rafineritë e të cilave furnizohen nga Lukoil.
Putini do të mirëpriste një samit
Në përgjigje të vendimit të Trumpit, Moska lëshoi thirrje luftarake për këmbëngulje. Dmitry Medvedev, ish-presidenti dhe kryeministri, i cili tani bën bujë me komentet e tij veçanërisht të ashpra si zëvendëskryetar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Putinit, shkroi në Telegram se SHBA-të janë “në rrugën e luftës” kundër Rusisë. Vendimet për të shtyrë një samit në Budapest për momentin dhe për të vendosur sanksione të reja janë “një akt lufte kundër Rusisë”. Dhe Trumpi tani ka “treguar solidaritetin e tij të plotë me Evropën e çmendur”.
Kjo i bëri jehonë shtytjes së propagandës së muajve të fundit, e cila që nga pranvera është përpjekur ta gjejë armikun e vërtetë në luftën e Ukrainës jo tek SHBA-të, por tek BE dhe Britania e Madhe – kjo e fundit tashmë ka vendosur masa ndëshkuese ndaj Rosneft dhe Lukoil javën e kaluar.
Putini do të ishte i interesuar për një samit të ri me Trumpin, por çështja e fluturimit të tij drejt Hungarisë po i ndan tashmë kundërshtarët e tij. Kohët e fundit, të mërkurën, kur frustrimi amerikan me kokëfortësinë ruse ishte bërë tashmë i njohur, zëdhënësi i tij tha se takimi, i cili ishte një “dëshirë e ndërsjellë”, kërkonte ende “përgatitje” për të qenë “efektiv”.
Anëtari i Dhomës së Lordëve, Konstantin Kosachev, u shfaq tani në Telegram duke u përpjekur ta portretizonte Trumpin si një viktimë të demokratëve dhe “euroglobalistëve” që donin të përshkallëzonin “konfliktin” në Ukrainë. “Roli i vazhdueshëm i Trumpit si ndërmjetës dhe paqebërës” nuk do të forcohej nga sanksionet, por do të kufizohej, dhe Rusia nuk do të tërhiqej. Kjo është në përputhje me linjën e Moskës për ta portretizuar gjithmonë presionin e jashtëm si të pakuptimtë.
Pyotr Akopov, një komentator për agjencinë shtetërore të lajmeve RIA, theksoi se “ekziston një shans shumë i mirë që herët a vonë Trumpi do t’i bëjë Evropës dhe Kievit një propozim që ata nuk mund ta refuzojnë, dhe kjo do të vuloset në një takim me Putinin”. Nëse kjo do të ndodhë në Budapest apo diku tjetër nuk është thelbësore, por “rezultati” gjithësesi. [Përktheu: ISHGJ]
