Kryeministri i rebelëve huthi, Ahmed al-Rahawi, u vra të enjten gjatë një sulmi ajror izraelit.
Operacioni i suksesshëm nuk i dekurajon luftëtarët e shenjtë të Jemenit. Megjithkëtë, ekspertët izraelitë paralajmërojnë kundër euforisë së parakohshme.
Nga Daniel Böhm, Beirut, Rewert Hoffer [NZZ]
Tel Aviv, më 31.08.2025
Kushdo që rrëshqet në luftë kundër Izraelit duhet ta dijë tashmë se është më mirë të qëndrojë larg takimeve të nivelit të lartë të komandës. Si udhëheqësi libanez i Hezbollahut, Hassan Nasrallah, ashtu edhe disa gjeneralë iranianë janë vrarë gjatë takimeve të tilla. Me sa duket, Ahmed al-Rahawi nuk e mori këtë afër zemrës. Kryeministri i qeverisë Houthi në Jemenin e Veriut po takohej me kabinetin e tij në Sanaa kur Izraeli sulmoi një ndërtesë pranë pallatit presidencial të enjten e kaluar.
Fillimisht, Houthi-t i hodhën poshtë raportet për vdekjen e mundshme të kreut të qeverisë së tyre duke i cilësuar si lajme të rreme. Por të shtunën, sundimtarët në vendin jugor arab pranuan: Rahawi ishte vrarë me të vërtetë në sulm. Sipas raporteve të medias izraelite, tetë zyrtarë të tjerë të lartë u vranë së bashku me kreun e qeverisë, përfshirë pesë ministra.
Huthët kanë bombarduar Izraelin për gati dy vjet
Sulmi i Izraelit ishte një përgjigje ndaj ripërtëritjes së raketave nga Huthët. Sipas ushtrisë izraelite, jemenasit kishin përdorur bomba thërrmuese për herë të parë të premten e kaluar – raketa, kokat e të cilave u ndanë në pajisje të shumëfishta shpërthyese. Kjo e bën më të vështirë për Izraelin të ndërpresë raketat në depërtim. Për herë të parë në një kohë të gjatë, bubullima e shurdhër e raketave ndërprerëse mund të dëgjohej në Tel Aviv pas këtij sulmi jemenas. Ushtria zakonisht qëllon Huthët para se të arrijnë në qendrat e popullsisë izraelite.
Huthët, aleatë me Iranin, kanë bombarduar Izraelin për gati dy vjet. Ish-luftëtarët fisnorë nga Jemeni i Veriut, të cilët morën pushtetin në kryeqytetin Sanaa në vitin 2015, synojnë të ndihmojnë Hamasin në Gaza, me të cilin janë aleatë. Në të njëjtën kohë, ata kanë sulmuar vazhdimisht edhe anijet ndërkombëtare në Detin e Kuq. Që atëherë, Huthët kanë qenë një objektiv i rregullt sulmesh.
SHBA-të, Britania e Madhe dhe Izraeli kohët e fundit janë përpjekur vazhdimisht t’i nënshtrojnë Arabinë Jugore me goditje të ashpra. Kohët e fundit, megjithatë, fronti anti-Houthi u lëkund kur Donald Trump përfundoi në mënyrë të njëanshme një armëpushim me milicinë në maj dhe tërhoqi trupat amerikane nga fushata e bombardimeve. Për Izraelin, nën sulm, kjo fillimisht ishte një pengesë e hidhur. Por tani izraelitët me sa duket janë të aftë të ndërmarrin veprime më efektive kundër
Houthi-ve vetë.
“Izraeli nuk duhet t’i hapë shishet e shampanjës ende”
Shteti hebraik tani ka arritur sukses për herë të parë në vrasjen e udhëheqësve të lartë Houthi. Edhe pse Izraeli kishte tentuar tashmë të eliminonte shefin e shtabit të milicisë Houthi në ditët e para të luftës së Iranit, Mohammed Abdulkarim al-Ghamari mbijetoi.
Në fillim të Luftës së Gazës në tetor 2023, Huthitët ishin ende një pikë e verbër në hartën e kërcënimeve strategjike të Izraelit në Lindjen e Mesme. Edhe pse islamistët jemenas janë betuar prej kohësh se do t’i vrasin hebrenjtë, vështirë se dikush në Izrael i mori seriozisht, siç raportoi së fundmi Jerusalem Post, duke cituar burime në establishmentin e sigurisë. Vetëm në verën e vitit 2024 shërbimet e inteligjencës filluan të infiltroheshin në regjimin Huthit.
“Sulmi është padyshim një sukses i madh”, thotë Danny Citrinowicz, një ekspert izraelit i sigurisë në Institutin për Studime të Sigurisë Kombëtare në Tel Aviv. Izraeli ka demonstruar se ka ndërtuar aftësi të konsiderueshme inteligjence në Jemen, më shumë se 2,000 kilometra larg. “Është një goditje e rëndësishme, por nuk do t’i ndalojë Huthit të lëshojnë e qëllojnë më shumë me raketa drejt Izraelit”, thotë Citrinowicz në një intervistë. “Nuk duhet t’i hapim shishet e shampanjës ende.”
Huthitët u përpoqën të hakmerreshin me një sulm me raketa të shtunën në mëngjes herët. Megjithatë, raketa ra në Arabinë Saudite. “Nëse Izraeli nuk arrin të godasë platformat e lëshimit dhe dërgesat e armëve iraniane në Jemen në një shkallë të gjerë, më shumë raketa do të fluturojnë drejt Izraelit”, thotë Citrinowicz.
Meqenëse Huthitët tani duhet të përqendrohen më shumë në sigurinë e udhëheqjes së tyre, zjarri me raketa mund të ulet – por islamistët nuk kanë gjasa të ulin armët. “Sulmet ndaj Izraelit ia vlejnë Huthit: ish-rebelët janë bërë një faktor fuqie në Lindjen e Mesme”, thotë Citrinowicz. Për më tepër, komponenti ideologjik nuk duhet nënvlerësuar: “Për Huthitët, zjarri me raketa është pjesë e një lufte të shenjtë”.
Zyrtarë pa pushtet të vërtetë
Nëse Huthitët janë dobësuar ndjeshëm nga goditja ndaj udhëheqjes së tyre është një pyetje tjetër. Kryeministri Rahawi ishte vetëm një emër i madh në letër. Suniti, i cili dikur i përkiste partisë së diktatorit jemenas Abdullah Saleh, i cili u rrëzua në vitin 2011, dhe kishte mbajtur detyrën për pak më pak se një vit, përgjithësisht konsiderohej një funksionar pa pushtet të vërtetë. Pas vdekjes së tij, ai u zëvendësua menjëherë nga zëvendësi i tij.
Houthit kanë instaluar një qeveri në sferën e tyre të ndikimit në Jemenin e Veriut – me ministra, sekretarë shteti dhe zyrtarë. Por pushteti i vërtetë në perandorinë e tyre të kontrolluar fort qëndron diku tjetër. Ai është i përqendruar te Abdelmalik al-Houthi, udhëheqësi revolucionar dhe kreu i padiskutueshëm i lëvizjes, si dhe te anëtarët e familjes dhe besnikët e tij. Këta përfshijnë vëllain e tij Abdelkhalek, i cili drejton njësinë më të madhe ushtarake, dhe Ali Hussein al-Houthi, i cili komandon një forcë të frikshme policore sekrete.
Ai mban frenat e pushtetit në Jemenin e Veriut: Demonstruesit në Sanaa mbajnë lart një poster të Abdelmalik al-Huthi, udhëheqësit të padiskutueshëm të lëvizjes islamiste.
Sulmet e reja të Izraelit me shumë gjasa u kanë shkaktuar këtyre njerëzve të paktën një dhimbje koke. Për më tepër, sipas faqes së lajmeve Amwaj, shenjat e para të rezistencës po shfaqen në perandorinë Huthi, ku për vite me radhë kishte pasur heshtje pothuajse totale. Për shembull, disa sindikata në Jemenin e Veriut publikuan nota proteste të turpshme këtë pranverë pasi sulmet izraelite, për shembull, kishin çaktivizuar një fabrikë betoni. Në vendin e shkatërruar ekonomikisht, sulme të tilla vetëm sa shkaktojnë vështirësi të mëtejshme midis popullsisë së varfër.
Megjithatë, Huthit nuk ka gjasa të impresionohen. Ndërsa kohët e fundit kanë shtrënguar vidhat në zonën e tyre të kontrollit dhe kanë kryer disa valë arrestimesh, siç raporton gazeta arabe me qendër në Londër “al-Shark al-Awsat”, regjimi i tyre është treguar gjithmonë i qëndrueshëm ndaj presionit të jashtëm në të kaluarën. Në vitin 2015, pasi Huthit kishin dëbuar qeverinë e njohur ndërkombëtarisht nga Sanaa, Arabia Saudite nisi një fushatë bombardimi kundër ish-luftëtarëve të viseve malore.
Megjithatë, këto bombardime dështuan të dobësonin në mënyrë të qëndrueshme Huthit, ashtu siç dështuan sulmet ajrore amerikane, së pari nën Joe Biden dhe së fundmi nën Trump. Nëse Izraeli, nga të gjitha vendet, do të jetë më i suksesshëm në Arabinë Jugore të largët, të ashpër dhe jashtëzakonisht të varfër, mbetet e dyshimtë, pavarësisht saktësisë së shtuar. [Përktheu: ISHGJ]
