Nga Beat Balzli [NZZ]
SHBA-të dhe Kina nuk kanë interes për një Evropë të bashkuar politikisht, vetëm për konsumatorët e saj. Ato po punojnë për të ndarë kontinentin e vjetër përmes kanaleve të ndryshme. Por shumë evropianë ende nuk e kanë kuptuar këtë – përfshirë disa krerë qeverish.
Kush e shpiku? Britaniku John Montagu, ai Lordi i Admiralitetit që dikur nguli mish viçi midis fetave të bukës në mënyrë që të mos i duhej të ndërpriste lojën e tij maniake me letra. Falë tij, Kontit të 4-t të Sandwichit, menaxherët e nivelit të mesëm mund ta përshkruajnë me saktësi se sa të mjerë ndihen – si një copë mishi në një sanduiç, të bllokuar në një gjendje pa ndjenja.
Evropa në një pozicion sanduiçi: E shtrydhur pa ndihmë midis fuqive botërore.
Të paktën ata nuk janë më vetëm, tani duke ndarë fatin e tyre me rreth 450 milionë qytetarë të BE-së, të tradhtuar dhe të shitur në një pozicion sanduiçi midis superfuqive të botës: SHBA-së, mikut të tyre të ri Rusisë dhe aleatit të saj Kinës. Vetëkënaqësia, mungesa e ambicies dhe një dividend paqeje i shpërdoruar i kanë dhënë një goditje karrierës historike të Evropës. Ideja premtuese e një superfuqie Evrope përfundoi si një përbindësh burokratik i Brukselit, i shoqëruar nga një treg i vetëm i zhvilluar pjesërisht dhe qeveri kombëtare në një udhëtim egoje.
Ata që nuk paraqesin një front të bashkuar përfundimisht do të mbyllen. Kjo është arsyeja pse udhëheqësit janë të ndryshëm tani. Uashingtoni kontrollon infrastrukturën dixhitale dhe të sigurisë, Moska mbjell frikë me kërcënime lufte dhe Pekini nuk është më thjesht një tavolinë pune e zgjatur, por tani po nis një ofensivë të teknologjisë së lartë kundër bazës industriale të atyre që, si Gjermania, dikur naivisht siguronin kapitalin fillestar në formën e njohurive.
Tre fuqitë kryesore duan t’u lejojnë evropianëve, në rastin më të mirë, një zë nominal në çështjet gjeopolitike, por jo një zë të vërtetë në vendimmarrje. Në rrëfimin e tyre, ata thjesht luajnë rolin e një ushtrie konsumatorësh politikisht të pafuqishëm, që presin të ndahen. SHBA-të nuk hezitojnë më ta deklarojnë këtë hapur. Në strategjinë e tyre të sigurisë, ato kritikojnë ashpër ish-aleatët e tyre dhe kërkojnë të “çlirojnë” vende si Austria, Italia, Hungaria dhe Polonia si vasalë.
Vladimir Putini ëndërron një Ukrainë kukull për të mbjellë përçarje brenda BE-së, dhe Kina ka kohë që buzëqesh me toksicitet. Rruga e re e Mëndafshit papritmas kalon nëpër Evropë, dhe Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen është refuzuar vazhdimisht në Pekin. Në vend të kësaj, krerët e qeverive preferojnë të udhëtojnë atje individualisht – për kënaqësinë e madhe të Xi Jinping, i cili po i vë të gjithë kundër njëri-tjetrit.
Gjë që na çon te problemi thelbësor. Evropianët po i ndihmojnë xhelatët e tyre të varin litarin. Edhe Gjermania dhe Franca ende nuk kanë arritur negociata të përbashkëta me Kinën. Ndërkohë, populistët e krahut të djathtë po e ofrojnë veten si idiotë të dobishëm për të tre fuqitë, duke gërmuar varrin e BE-së dhe të tyren në të njëjtën kohë. Politikanët e AfD-së po buzëqeshin aktualisht para kamerave gjatë vizitës së tyre në SHBA, duke promovuar propagandën e Trump-it – si pulat në strofullën e dhelprës.
Një BE e mbyllur dhe, mbi të gjitha, e çrregulluar është e vetmja zgjidhje e qëndrueshme për të mbijetuar në luftën për pushtet midis blloqeve. Do të ishte shumë më superiore se një Evropë e atomizuar e llojit të vjetër – të paktën nëse njerëzit e saj nuk duan të përfundojnë thjesht si
salcë/mbushje buke.
