Nga Zoran METER [Geopolitika News/Zagreb]
Çfarë do t’i sjellë Wittkof nga Moska Trumpit?
Në këtë ditë në vitin 1945, amerikanët hodhën një bombë atomike në qytetin japonez të Hiroshimës.
A do të rezultojë sot edhe një tjetër hedhje amerikane e një bombe atomike politike, këtë herë në marrëdhëniet SHBA-Rusi – do të përpiqem të përgjigjem në këtë koment.
Javën e kaluar, Presidenti i SHBA-së Donald Trump i dha Rusisë një ultimatum për të ndaluar operacionet ushtarake ose për t’u përballur me sanksione të reja – kryesisht ato dytësore, ndoshta në masën 100 përqind, të cilat lidhen me vendet që vazhdojnë të blejnë produkte energjetike ruse – naftë, gaz dhe uranium. Para së gjithash, kjo i referohet Kinës dhe Indisë, të cilat janë blerësit më të mëdhenj të naftës ruse, dhe kjo e fundit e gazit.
Ky ultimatum është padyshim pasojë e nervozizmit në rritje të Trumpit për pamundësinë e tij për të ndaluar luftën ukrainase siç premtoi gjatë fushatës zgjedhore dhe që nga fillimi i mandatit të tij të ri. Ai mësoi, përkatësisht, se Presidenti rus Vladimir Putin e ka provuar veten si një burrë shteti që nuk dëshiron të kënaqë interesat amerikane, por prapëseprapë – shikoni mrekullitë – interesat kombëtare ruse. Në kushte të tilla, Trumpi nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të luante me kartën “të gjitha ose asgjë” me Moskën, me shpresën se Moska do të dorëzohej.
Megjithatë, ky veprim i rrezikshëm me sanksione të mundshme dytësore po përballet me rezistencë edhe në qarqet politike amerikane dhe akoma më shumë në ato të biznesit. Sepse në rast se Pekini dhe New Delhi e refuzojnë ultimatumin e Trumpit (dhe kjo është tashmë pothuajse e sigurt), Trumpi do të duhej t’i ndëshkonte ata, gjë që padyshim do të ndërlikonte interesat ekonomike dhe gjeopolitike amerikane, duke pasur parasysh se këto dy vende me siguri do t’i përgjigjeshin SHBA-ve të paktën afërsisht simetrikisht – për këtë, Kina ka mundësi reale për këtë, dhe e ka provuar tashmë këtë që nga pranvera e këtij viti, duke iu përgjigjur ashpër tarifave të larta të Trumpit, prandaj ai përfundimisht u tërhoq për shkak të presionit të biznesit të madh dhe tregjeve të alarmuara amerikane të aksioneve.
Në fakt, Trumpi tani e gjen veten në një situatë ku varet nga përgjigja e Putinit, dhe ky i fundit e bëri të qartë në fund të javës së kaluar se Rusia nuk do të bjerë dakord me asnjë ultimatum amerikan dhe se Rusia tashmë është mësuar (është bërë imune, sipas fjalëve të zëdhënësit të Putinit, Dmitry Peskov) me sanksionet perëndimore. Në fakt, vetë Trumpi tashmë ka njoftuar publikisht se nuk beson se Putini do ta pranojë ultimatumin e tij.
Në këtë gjendje dhe një situatë të tillë, Trumpi dërgoi bashkëpunëtorin e tij të ngushtë Steven Witkoff dhe një person që ka krijuar lidhje të ngushta me Putinin për të vizituar Putinin sot, dhe është e qartë se ky është një lloj ndërlidhësi midis dy udhëheqësve më të fuqishëm botërorë, ku disa gjëra që diskutojnë nuk çohen më tej se veshët e Trumpit ose Putinit. Pra, Trumpi sigurisht nuk është indiferent dhe ai definitivisht nuk do të donte që Putini thjesht ta refuzonte ultimatumin e tij sepse kjo do të varroste reputacionin e tij që po e ndërton me kaq këmbëngulje, përfshirë dëshirën e tij për të marrë Çmimin Nobel për Paqen.
Trump është në zjarr, Putini nuk është indiferent
Trumpi është padyshim në zjarr! India po tregon këmbëngulje të papritur për të në qëllimin e saj për të vazhduar zhvillimin e saj të madh dhe të shpejtë ekonomik dhe për të kryer një politikë të jashtme dhe energjitike të pavarur. Simboli më i mirë i kësaj është mbërritja e sotme e Këshilltarit Indian të Sigurisë Kombëtare në Moskë, ku po diskutojnë për forcimin e bashkëpunimit energjetik, si dhe për bashkëpunimin mbrojtës midis dy vendeve. Kjo ka të bëjë me blerjen e mundshme të baterive të reja të sistemeve moderne ruse të mbrojtjes ajrore S-400, por edhe me mundësinë e blerjes së avionëve rusë të gjeneratës së 5-të Su-57, sepse New Delhi ka treguar rezistencë ndaj blerjes së avionëve amerikanë F-35.
Pekini i është përgjigjur Trumpit më parë, duke nisur stërvitje të përbashkëta detare kineze-ruse nga 1 deri më 5 gusht në Detin e Japonisë.
Megjithatë, sigurisht që nuk ka rëndësi as për Putinin nëse Trumpi do të “gëlltitet” plotësisht nga “shteti i thellë” amerikan dhe do ta largojë atë nga pushteti dhe do të sjellë një “Biden të ri” në Shtëpinë e Bardhë – plotësisht të pavullnetshëm për dialog, e lëre më për një marrëveshje me Moskën.
Një pritje e pakëndshme
Megjithatë, pavarësisht gjithçkaje, Putini e priti bashkëpunëtorin e Trumpit, Witkoff, në kontekstin e sulmeve të fundit ajrore ruse në Ukrainë, në të cilat një stacion i madh benzine pranë kufirit me Rumaninë u shkatërrua me shumë mundësi plotësisht, përmes të cilit ndoshta hyn gazi kyç në Ukrainë dhe furnizimi i tij – ai nga tubacioni i gazit Trans-Ballkanik.
Çfarë të presim në një rast të tillë?
Trump tha në një konferencë për media mbrëmë se nuk e dinte se çfarë do të ndodhte në të ardhmen e afërt në lidhje me tarifat dytësore kundër Rusisë dhe se nuk kishte folur kurrë për tarifa 100 përqind (gjë që nuk është e vërtetë, sepse ai ka folur për këtë, dhe më shumë se një herë), dhe se nuk e dinte që SHBA-të po blinin uranium rus. Kjo është lufta e Bidenit, jo e imja! – përsëriti përsëri Trumpi.
Trumpi dëshiron që Putini t’i përgjigjet të paktën diçka pozitive përmes Witkoff në mënyrë që pas bisedës së sotme, të mos ketë një pikë (një ndërprerje të bisedimeve dhe bashkëpunimit), por të paktën një dy pika. Kjo e fundit do të nënkuptonte disa mundësi të reja për akrobaci të reja politike të Trumpit pa futur masa jashtëzakonisht të ashpra që në thelb mund të nënkuptojnë jo fundin e luftës në Ukrainë, por fundin e marrëdhënieve SHBA-Rusi në tërësi.
Mendoj se kjo ndërkohë që ende nuk është publikuar informacioni rreth rezultatit të negociatave
tre-orëshe të sotme në Moskë, të cilat sapo kanë përfunduar, dhe Trump do të bëjë një deklaratë rreth tyre sonte.
Gjykimi përmbledhës
Pra, unë supozoj sa vijon: Trump do të duhet të vendosë sanksione ose tarifa të reja kundër Rusisë sepse përndryshe do të dukej i dobët. Por sigurisht jo 100 përqind, por rreth 50-60 përqind, megjithëse kjo nuk luan asnjë rol kur bëhet fjalë për Kinën apo Indinë.
Gjithashtu mendoj se në këtë lojë “përfundimtare” të tij, Rusia nuk është as qëllimi kryesor i Trumpit, por BRICS si një format shtetesh – kryesisht Kina dhe India, sepse ai nuk e fsheh më qëndrimin e tij se BRICS është bërë i rrezikshëm dhe është armiqësor ndaj SHBA-së. Në të njëjtën kohë, ai padyshim do të thotë se do të vazhdojë të flasë me Rusinë për Ukrainën “nga një pozicion force”. Edhe nëse Putini i jep Wittkoff-it disa thërrime sot, siç është një ndalim i përkohshëm, pra afatshkurtër i sulmeve ajrore thellë në Ukrainë, etj., gjë që ai e ka bërë tashmë më parë. Për shembull, duke futur një moratorium njëmujor për sulmet ndaj objekteve energjetike të Ukrainës. Sigurisht, me premtimin se bisedimet midis Moskës dhe Kievit do të vazhdojnë dhe do të intensifikohen.
Por e gjithë kjo, realisht, është ende larg fundit të luftës. Loja e madhe midis Trumpit dhe Putinit, sipas mendimit tim, vazhdon – dhe nuk do të përfundojë së shpejti. Kështu do të përfundojë edhe lufta, ndërsa negociatat nuk do të ndërpriten pavarësisht retorikës së ashpër – kryesisht nga Uashingtoni.
Për t’i dhënë fund luftës, Trump do të duhet të marrë parasysh kundërshtimet kryesore të Putinit ndaj planit të tij të paqes – dhe kjo tani është e qartë për të gjithë. Ai sigurisht që mund ta bëjë këtë nëse dëshiron, i udhëhequr nga “kjo nuk është lufta ime” – por ai do të lërë të zhgënjyer një numër të madh të atyre nga opozita amerikane dhe aleatët evropianë që ndjekin “rrugën e Biden-it” si e vetmja e saktë për çështjen e Ukrainës.
A është Trumpi gati për këtë? Mendoj se ai nuk është ende, por ai gjithashtu nuk është gati të refuzojë Putinin dhe Rusinë në kontekstin e krizës globale gjeopolitike në të cilën kjo e fundit, pavarësisht gjithçkaje – ende luan një nga rolet kryesore jo vetëm brenda BRICS, por edhe në aftësinë për të ndikuar në konfliktet ekzistuese ose të mundshme të reja ose në pikat e nxehta të krizës.
Pra, pres një dy pika, jo një pikë, në marrëdhëniet midis Moskës dhe Uashingtonit! Por vendimin përfundimtar do ta dimë pasi Trumpi dhe Putini të bëjnë deklarata për të gjitha këto sot ose nesër.
Një bombë atomike politike? Nuk do ta thoja. Të paktën jo për momentin.
Shënim: Zoran METER ëshët një prej njohësve më të mir të gjeopolitikës në rajon; aktualisht është kryeredaktor i portalit kroat i specializuar për gjeopolitikë Geopolitika News, Zagreb.
‘
